Wystawy i eksponaty

Izba Historii w Szprotawie to zbiór kilku tysięcy eksponatów udostępnionych w pięciu salach. Zebrane eksponaty tworzą cztery główne ekspozycje:

Pierwsza poświęcona jest przeszłości Szprotawy, wybitnym mieszkańcom miasta i okolic oraz organizacji życia politycznego, gospodarczego w powiecie szprotawskim po 1945 r. Wśród zgromadzonych eksponatów znajdują się m.in.:

  • licząca ponad 130 lat zabytkowa gablota muzealna, pochodzącą z dawnego Miejskiego Muzeum Regionalnego i im. Laubego (organizatorem tej placówki w 1928 r. był szprotawski notariusz, historyk dr Felix Matuszkiewicz). Dokładny opis muzeum napisany przez Felixa Matuszkiewicza znajduje się w kalendarzu z lat 30-tych XX wieku, którego egzemplarz można podziwiać w zbiorach Izby,
  • eksponaty cechowe, m.in. list burmistrza miasta do cechu garncarzy z 1608 roku oraz herb cechu piekarzy z 1767 roku,
  • patent (rozporządzenie) Fryderyka Wilhelma II wydany po zajęciu przez Prusy śląska (nakaz poddania się Jego władzy),
  • fotokopia dokumentu (ok. 1260 r.), w którym Szprotawę pierwszy raz wymienia się jako miasto (civitas),
  • księgi notarialne przedwojennych mieszkańców Szprotawy i okolic,
  • XVII, XVIII, XIX – wieczne księgi inwentarzowe dotyczące lokalnych kościołów (w nich bogato zdobione pieczęcie) i byłego klasztoru Magdalenek,
  • dokumenty kościelne m.in. akty własności i modlitewniki,
  • zabytkowe fotografie Szprotawy,
  • zabytkowy herb miasta, który znajdował się nad głównym wejściem do ratusza do 1934 r. (zastąpiony swastyką),
  • materiały dotyczące spotkania Bolesław Chrobrego z Ottonem III w szprotawskiej Iławie.
Bogato zilustrowana i opisana jest powojenna historia Szprotawy. W zbiorach znajduje się m.in.:

  • bilans otwarcia (dokument o stanie zakładów po wojnie),
  • dokument z 8 maja 1946 roku o kradzieżach w okolicach Przemkowa sporządzony przez wójta,
  • pierwsze dokumenty powojenne wydawane w Szprotawie: pismo szefa UB z 6 VIII 1945 do starosty o wydanie zezwolenia na jeżdżenie rowerami przez pracowników UB, protokoły z posiedzeń władz miejskich,
  • dokumenty osadników wojskowych; karty repatriacyjne; księgi osadnictwa,
  • informacje o pierwszych powojennych władzach miasta wraz ze zdjęciami (Józef Bendkowski I sekretarz, Stefan Pawłowski - prezes PSL, Marian Walkowski - prezes Powiatowej Rady Narodowej, Józef Kozłowski - prezes Związku Osadników Wojskowych, Henryk Kaszubski – ZMP),
  • zdjęcia z obchodów dni Szprotawy w 1960 roku,
  • sztandary zakładów m.in. POM, Garbarnia, DZO,
  • wykaz dyrektorów i tablica z okazji 50 lecia DZO,
  • legitymacje członków partii komunistycznych,
  • dokumenty związane z działalnością NSZZ Solidarność (m.in. mandat członka Zygmunta Chojnackiego podpisany przez Lecha Wałęsę, kalendarze i gazetki Solidarności).
Dokumenty umieszczone w drugiej ekspozycji prezentują udział mieszkańców Ziemi Szprotawskiej w II wojnie światowej, dokumenty jenieckie (zarówno z okresu wojny jak i powojenne). Wystawa zawiera również dokumenty z okresu III Rzeszy. Wśród zgromadzonych eksponatów znajdują się m.in.:

  • wykaz członków komitetu powiatowego NSDAP z 1937 roku,
  • mapa powiatu szprotawskiego z czasów niemieckich,
  • przedwojenny plan miasta w kolorze,
  • przedwojenne gazety szprotawskie,
  • dokumenty antypolskie z czasów III Rzeszy,
  • zdjęcia z kampanii wrześniowej,
  • polskie ordery po wrześniu 1939 roku,
  • mundury wojskowe, czapki żołnierskie,
  • akty prawne władz okupujących ziemie polskie z 1939 roku,
  • kartki żywnościowe wydawane przez okupacyjne władze niemieckie,
  • dokumenty jenieckie mieszkańców Szprotawy i okolic m.in. Wojciecha Kraska, Antoniego Borychowskiego, Adama Kończalskiego i więźniów obozów w Majdanku - Stanisława Kuźnickiego, Józefy Głazowskiej,
  • listy Polaków z obozów koncentracyjnych do rodzin,
  • zdjęcia i numery identyfikacyjne jeńców z obozów jenieckich: Dobiegniew, Żagań,
  • listy pisane przez Sybiraków,
  • zaświadczenia o ukończeniu nauki w tajnym nauczaniu,
  • legitymacja uczestnika obrony Warszawy,
  • pisma organizacji podziemnych,
  • gazety wydawane w czasie wojny,
  • medale i odznaczenia wojenne,
  • Krzyż Obrony Lwowa,
  • dokumenty dotyczące pana Jana Pawłowskiego z okresu jego służby w Wojsku Polskim m.in. Brązowy Krzyż Zasługi, dokumenty ukończenia kursu podoficerskiego,
  • podziękowania dla kombatantów za udział w walkach wyzwoleńczych,
  • odznaczenia wojskowe Armii Radzieckiej w ZSRR.
Trzecia ekspozycja ma na celu zobrazowanie współpracy miast partnerskich: Szprotawa, Gevelsberg i Spremberg.

Ekspozycja zawiera liczne zdjęcia, dokumenty, książki i foldery dotyczące dzisiejszej Szprotawy i miast partnerskich, biografie honorowych obywateli miasta: m.in. Klausa Dietera Solmecke (burmistrza miasta partnerskiego Gevelsberg) i Klausa Hanscha (byłego przewodniczącego Parlamentu Europejskiego).

Ekspozycja czwarta zawiera historyczne dokumenty zebrane przez Wolfganga Stamma - kolekcjonera antyków i filatelisty z niemieckiego Gevelsbergu.

Ekspozycja stanowi prezentację cennych zbiorów kolekcjonerskich zgromadzonych przez Pana Wolfganga Stamma z Gevelsbergu, który przez wiele lat kolekcjonował dokumenty i przedmioty historyczne związane ze Szprotawą, poświęcając temu hobby znaczny czas i własne środki finansowe. Ekspozycja zawiera m.in. unikatowe dokumenty i eksponaty, m.in. korespondencję z XVI wieku, monety okolicznościowe z XVIII wieku, monetę płatniczą z XVI wieku.